Հայաստանի վարչապետերը սիրում են իրենց գործունեությունն սկսել կառավարության կառուցվածքի փոփոխությունից։ 1995 թվականի Սահմանադրությամբ՝ «կառավարության կառուցվածքը և գործունեության կարգը վարչապետի ներկայացմամբ սահմանվում է հանրապետության նախագահի հրամանագրով»: Ու հրամանագրով միշտ ներկայացվում էր կառավարության նոր կազմը՝ նոր կառուցվածքով։ 2005 թվականի Սահմանադրության փոփոխությունների ժամանակ մեզ համոզում էին, որ կառավարության կազմը պետք է հաստատվի օրենքով, որպեսզի արագ փոփոխություններ չլինեն։ Նույն այս տրամաբանությամբ նույն իրավաբանները նույն այս փոփոխությունը պահպանեցին նաեւ 2015- ի Սահմանադրության մեջ։ Սակայն մի բան է ասելը, մեկ այլ՝ անելը։

«Կարեւոր չէ՝ ինչպես են քվեարկել, կարեւոր է՝ ինչպես են հաշվել»,- 1934 թվականին ՀամԿ(Բ)Կ 17-րդ համագումարում քվեարկությանն առնչվող խնդիրների հետ կապված հայտարարել էր խորհրդային առաջնորդ Իոսիֆ Ստալինը։ Այդ համագումարում նա ոչ միայն ընտրվեց կուսակցության գլխավոր քարտուղար, այլ այդ համագումարից սկսած ձեւավորեց խորհրդային կայսրությունը՝ իր բացարձակ եւ արյունոտ բռնապետական իշխանությունը հաստատելով աշխարհի 1/6 մասի վրա։ Դրանից հետո խորհրդային երկրում, ապա նաեւ հետխորհրդային պետությունների մեծ մասում արդեն կարեւոր չէր, թե ինչպես են քվեարկում, այլ՝ ինչպես են հաշվում։

Կամ Կարեն Կարապետյանն ԱԺ-ի հետ խոստանում է լինել «պարզ, բաց եւ անկեղծ»

Պետք են համակարգային փոփոխություններ, տնտեսության վիճակը չափազանց ծանր է. 10 տարուց ավելի հնչող այս խոսքերն անցած շաբաթ ասաց ոչ թե հերթական ընդդիմադիրը, այլ՝ Հայաստանի 14- րդ վարչապետը։ Թե ինչ պետք է անել ստեղծված իրավիճակում՝ Կարեն Կարապետյանը, ինչպես եւ այս խոսքերը 10 տարուց ավելի արտաբերող ընդդիմությունը, չգիտի։ «Մեկուկես օր է նշանակվել եմ եւ նոր եմ ծանոթանում մակրոտնտեսական ցուցանիշերին »,- ԱԺ-ում սեպտեմբերի 14- ին հայտարարեց նորանշանակ վարչապետը։

Կամ ինչպես է ՀՀԿ-ն իր իշխանամուտից 21 տարի անց խոստանում տեսանելի փոփոխություններ

Սեպտեմբերի 8-ին հրաժարական տվեց Հայաստանի 13- րդ վարչապետը։ Սնահավատները դրա մեջ կարող են ինչ- որ չարագուշակ կամ անգամ բարեգուշակ բան տեսնել, շախմատի սիրահաները կարող են հիշել, թե ինչպես արքայական այս խաղի կարգավիճակը փոխվեց 13- րդ չեմպիոնի հեռանալուց հետո, դե իսկ իշխանությունը վստահ է, որ 13- րդ վարչապետից հետո երկրում տեսանելի փոփոխություններ են լինելու:

Սերտեմբերի 8- ից առաջ Հովիկ Աբրահամյանի և կառավարության հրաժարականի մասին գիտեին գրեթե բոլորը։ Դրանից 1-2 օր առաջ նա արդեն հրաժեշտ էր տվել կառավարության աշխատակազմին։ Ուրեմն՝ գիտեին կառավարության աշխատակիցները, ՀՀԿ-ականները, լրագրողները, հասարակության մի հատվածը, բայց ոչ կոալիցիոն գործընկերները։ «Չեմ կարծում, որ առանց մեզ հետ խոսելու, այդ հարցը քննարկելու, այդպիսի բան կատարվի, ի վերջո վարչապետի փոփոխություն նշանակում է կառավարության վերանայում։ Դա այն գլխավոր հարցերից մեկն է, որի մասին կոալիցիոն գործընկերներին պետք է տեղեկացնեն»,– դեռ սեպտեմերի 7- ին news.am- ին տված հարցազրույցում ասում էր ԱԺ ՀՅԴ խմբակցության ղեկավար Արմեն Ռուստամյանը։ 

Ընտրությունները, նախընտրական ու հետընտրական շրջանները, գրեթե ամեն տարի փոփոխվող ընտրական օրենսդրությունը և հորիզոնի նման որքան մոտ նույնքան էլ հեռու թվացող այդ «ազատ ու արդարն» արդեն երկու տասնամյակ քաղաքական գործիչներին, քաղաքագետներին, լրագրողներին աշխատանքի կայուն թեմա է ապահովում։ Բանակցություններից իհարկե ընտրական գործընթացի որակը չի փոխվում, սակայն հայրենի քաղաքական գործիչները երևակայության բացառիկ օրինակներ են ցույց տալիս՝ ընտրությունների որակի բարձրացման մասին տարաբնույթ քննարկումներ ու բանակցություններ կազմակերպելու գործում։

Վերջին նման գործընթացը պատմության մեջ մտավ «4+4+4» անվանումով։ Մեծ հրապարակային գովազդի պայմաններում անցկացվող Ընտրական գործընթացի վերահսկողության մեխանիզմների շուրջ բանակցություններից հետո հունիսի 16-ի ուշ երեկոյան իշխանությունն ու ընդդիմությունը հայտարարեցին, որ ձեռք են բերել համաձայնություն։ ԱԺ արտահերթ նստաշրջանը հունիսի 30- ին դրան տվեց իրավական ձեւակերպում՝ աննախադեպ հավելումով. «Մինչեւ 2016 թվականի սեպտեմբերի 1-ը կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովի կողմից սույն հոդվածի առաջին մասով նախատեսված հայտարարությամբ հանդես չգալու դեպքում սույն օրենքը չեղյալ է ճանաչվում»։

Տեսե՞լ եք վարկերի տակ կքած մարդու, որը շուտով կկորցնի նաեւ միակ բնակարանը։ Շատ անգամ եւ շատ հաճախ նա հայտնվում է ցայտնոտային իրավիճակում, ինչը զրկում է նրան իր գործողությունները ծրագրելու, ստեղծված իրավիճակից դուրս գալու համար հետագա քայլերը մտածելու հնարավորությունից։ Շատ անգամ նրան նման ծրագրեր կազմելուն խանգարում է ոչ միայն սառնասրտության պակասը, այլեւ` գրագետ գործելու անկարողությունը։

Հայրենի կառավարությունն ու խորհրդարանը հենց նման ցայտնոտային իրավիճակում գտնվողի են հիշեցնում։ Երբ երկրում օրենսդրական հիմնական գործունեությունը ծավալվում է արտահերթ ռեժիմով արտահերթ նիստ- նստաշրջաններում, նշանակում է կամ երկիրն իրոք գտնվում է ծայրահեղ վատ վիճակում, կամ կառավարության ու ԱԺ ղեկավարությունը ունակ չէ ծրագրավորել պետության առաջ կանգնած խնդիրների առաջնահերթությունը, կամ՝ երկուսը միասին։

Կամ ինչպես ծախսերի փոխարեն կրճատել որոշումները

Ապրիլյան, ինչպես ընդունված է ասել, քառօրյա պատերազմից հետո իշխանությունը հասարակական տրամադրությունների ճնշման կամ ազդեցության տակ սկսեց կոռուպցիայի դեմ պայքարի մասին շարունակական հայտարարություններ անել։ Ի տարբերություն մինչ այս իրականացված անհաջող փորձերի` կառավարությունն ու խորհրդարանական մեծամասնությունն այս անգամ այդ հայտարարությունը դարձրեցին քաղաքական օրակարգ։ Սակայն վարչապետ Հովիկ Աբրահամյանի՝ «կոմպակտ կառավարում եւ կոմպակտ ծախսեր» կարգախոսի ներքո կոռուպցիայի դեմ պայքարն աստիճանաբար վերածվեց բյուջետային ծախսերի արդյունավետության կամ ավելի ճիշտ` կրճատումների շուրջ քննարկումների։ Հետո պարզվեց, որ կրճատումները վերաբերելու են ավտոմեքենաների պարկին։ Այսինքն՝ պիտի ենթադրվեր, որ միջին օղակի մի շարք պաշտոնյաներ զրկվելու են իրենց ծառայողական մեքենաներից։ Դրանից հետո հայտարարվեց, որ պաշտոնյաներն առանց մեքենայի չեն մնա։ Կկրճատվեն ոչ թե ընդհանրապես ծառայողական մեքենաները, այլ գերատեսչությունների բալանսում գտնվող չօգտագործվող մեքենաները։

Ապրիլյան քառօրյա պատերազմից հետո իշխանութունը հանկարծ հասկացավ, որ մեր պետական կառավարման համակարգն այնքան էլ արդյունավետ չէ, իսկ կոռուպցիայի դեմ պայքարում էլ հնարավոր է շոշափելի արդյունք գրանցել։ Մայիսի 12- ի կառավարության նիստում վարչապետ Հովիկ Աբրահամյանը ասաց բաներ, որ գուցե իշխանությանն անհայտ էր, բայց հասարակությանը հայտնի էր վաղուց։ «Թեև մենք ունենք հաստատված բյուջե, սակայն պետք է անցնենք խնայողության առավել խիստ ռեժիմի: Պետք է ձևավորենք առավել քիչ ծախսատար պետական կառավարման ապարատ»,- ասում էր վարչապետը։

Կամ հայկական ցեմենտը, ադրբեջանական նավթն ու ռուսական բանկը

Եթե շփման գծում չի հաջողվում վստահության ապահովման միջոցառումներ իրականացնել, ապա գոնե քաղաքատնտեսական գծում այն պետք է ապահովվի։ Եվ ահա Ազգային ժողովը փորձեց 2,95 տոկոսանոց վստահության միջոցառումներ իրականացնել։ ВТБ- ի հենց 2,95 տոկոս բաժնետոմսերի փաթեթն է, որ պատկանում է Ադրբեջանի պետական նավթային ֆոնդին։ Ճիշտ է, այդ ֆոնդը ռուսական այս բանկում որեւէ պահանջ չի կարող թելադրել, եթե հավատանք էկոնոմիկայի նախարար Արծվիկ Մինասյանին, սակայն այս բանկը կարող է փրկել «Հրազդան-Ցեմենտ» ընկերությունը, եթե կրկին հավատանք նախարարին։