Հունիսի 27-ին կառավարության նախաձեռնությամբ հրավիրված արտահերթ նստաշրջանի վերջին նիստին խորհրդարանը ձայների 101 կողմ, 8 դեմ հարաբերակցությամբ ընդունեց 2015թ. դեկտեմբերի 23-ին Մոսկվայում ստորագրված «Հայաստանի Հանրապետության եւ Ռուսաստանի Դաշնության միջեւ Հավաքական անվտանգության կովկասյան տարածաշրջանում հակաօդային պաշտպանության միավորված տարածաշրջանային համակարգ ստեղծելու մասին» համաձայնագիրը: Այն, ըստ էության, պաշտպանեցին խորհրդարանական բոլոր խմբակցությունները` բացի «Ժառանգությունից», որից կողմ է քվեարկել միայն Ռուբիկ Հակոբյանը, ով նախկինում Սանկտ-Պետերբուրգում ՀՀ հյուպատոսն էր: ՀԱԿ-ից դեմ են քվեարկել Հրանտ Բագրատյանն ու Նիկոլ Փաշինյանը: Դեմ է քվեարկել նաև «Բարգավաճ Հայաստան» խմբակցության անդամ Տիգրան Ուրիխանյանը:

2015թ. դեկտեմբերի 6-ին ընդունված նոր Սահմանադրությամբ գրեթե ամբողջությամբ փոխվել են Վերահսկիչ պալատի լիազորությունները, նշանակությունն ու կարգավիճակը: Մայր օրենքի 13-րդ գլխի համաձայն՝ այն այսուհետ պետք է կոչվի Հաշվեքննիչ պալատ: Նախկին Սահմանադրությունն ամրագրում էր, որ Վերահսկիչ պալատն «անկախ մարմին է, որը վերահսկողություն է իրականացնում բյուջետային միջոցների եւ պետական ու համայնքային սեփականության օգտագործման նկատմամբ»: Նոր Սահմանադրության 198-րդ հոդվածի համաձայն՝ «Հաշվեքննիչ պալատն անկախ պետական մարմին է, որը հանրային ֆինանսների և սեփականության ոլորտում հաշվեքննություն է իրականացնում պետական բյուջեի և համայնքային բյուջեների միջոցների, ստացած փոխառությունների ու վարկերի, պետական և համայնքային սեփականության օգտագործման օրինականության և արդյունավետության նկատմամբ»:

2016թ. գարնանային նստաշրջանի առաջին քառօրյան Ազգային ժողովը սկսեց երկու խոշոր վարկային համաձայնագրերի քննարկումով: Դրանցից առաջինով ՀՀ կառավարությունը Ասիական զարգացման բանկից նախատեսում է ստանալ 112,9 միլիոն դոլար «Քաղաքային կայուն զարգացման ներդրումային ծրագրի» երկրորդ փուլի շրջանակներում: Երկրորդ վարկը՝ 40 մլն դոլար, տրամադրում է Համաշխարհային բանկը «Կենսական նշանակության ճանապարհային բարելավման լրացուցիչ ծրագրի» իրականացման համար: Վարկային 2 համաձայնագրերն էլ ստորագրվել են 2015թ.տարեվերջին:

Փետրվարի 1-ին մեկնարկած քառօրյայի ընթացքում խորհրդարանը ձայների 78 կողմ, 20 դեմ, 12 ձեռնպահ հարաբերակցությամբ վավերացրեց առաջին համաձայնագիրը: Կողմ քվեարկեցին ՀՀԿ-ն և ՀՅԴ-ն: Մյուս խմբակցությունները դեմ էին կամ ձեռնպահ: Երկրորդ համաձայնագիրը քննարկվեց, բայց չքվեարկեց. քվեարկությունը կկայանա հաջորդ՝ փետրվարի 22-ին մեկնարկող քառօրյայի ընթացքում:

Ազգային ժողովը հունիսի 15-23-ի և հուլիսի 2-ի արտահերթ նստաշրջաններում վավերացրեց 5 վարկային համաձայնագիր՝ 282 մլն դոլար և 150 մլն եվրո ընդհանուր արժեքով: Այս վարկերը ՀՀ կառավարությունը ստանալու է ընթացիկ տարվա ընթացքում, բայց հետագա տարիների համար ևս 205 մլն եվրո վարկային հնարավորության պայմանագիր հաստատվեց Գերմանիայի դաշնության կառավարության հետ:

150 մլն եվրո վարկը, որը նախատեսվում է ստանալ Եվրասիական զարգացման բանկից, նախատեսվում է «Հյուսիս-հարավ» ավտոճանապարհային միջանցքի շինարարության ֆինանսավորման համար: 52 միլիոն դոլար վարկ կտրամադրի Վերակառուցման և զարգացման միջազգային բանկը «Էլեկտրահաղորդման ցանցի բարելավման ծրագրի» համար: ՀՀ կառավարությունը նույն բանկից «Սոցիալական ներդրումների և տեղական զարգացման ծրագրի» իրականացման նպատակով կստանա ևս 30 մլն դոլար վարկ: Իսկ վերջին՝ 200 մլն դոլար վարկը տրամադրում է Ռուսաստանը ռուսական գործարաններից ռազմական տեխնիկա և ռազմամթերք գնելու համար: Բոլոր վարկերը՝ 282 մլն դոլար և 355 մլն եվրո ընդհանուր արժեքով, համարվում են արտոնյալ և տրվում են երկար ժամկետներով:

Հուլիսի 2-ին Ազգային ժողովը կառավարության առաջարկով հրավիրված արտահերթ նստաշրջանում քննարկեց և վավերացրեց «ՀՀ կառավարության եւ ՌԴ կառավարության միջեւ ՀՀ կառավարությանը պետական արտահանման վարկ տրամադրելու մասին» համաձայնագիրը: Փաստաթղթին կողմ քվեարկեցին ԱԺ բոլոր խմբակցությունները: Այն ընդունվեց ձայների 98 կողմ, 1 դեմ հարաբերակցությամբ: Դեմ քվեարկած միակ պատգամավորը «Ժառանգությունից» Զարուհի Փոստանջյանն էր:

2015թ. հունիսի 26-ին Երեւանում ստորագրված համաձայնագրով ՌԴ կառավարությունը ՀՀ կառավարությանը կտրամադրի մինչեւ 200 մլն դոլարի չափով պետական արտահանման վարկ՝ ռուսական արտադրության ռազմական նշանակության արտադրանքի ձեռքբերման համար: 
Համաձայնագիրն ԱԺ-ում ներկայացնող պաշտպանության փոխնախարար Արա Նազարյանը հայտարարեց, թե ՀՀ զինված ուժերը ՌԴ-ից ձեռք են բերելու այնպիսի զինատեսակ, որից երբևէ չեն ունեցել:

Հանրապետության գլխավոր դատախազն այս տարի առաջին անգամ դատախազության նախորդ տարվա գործունեության մասին հաշվետվությունը խորհրդարանին ներկայացրեց բանավոր ընթացակարգով: Երկար ու բուռն քննարկումից հետո ԱԺ-ն այն ընդունեց առանց քվեարկության: Parliamentmonitoring.am-ի զրուցակիցն այս քննարկումն ապահոված օրենսդրական փոփոխության հեղինակներից Էդմոն Մարուքյանն է:

- Պարոն Մարուքյան, ինչպե՞ս եք գնահատում Գլխավոր դատախազի հաղորդման քննարկումը, ո՞րն էր դրա արդյունքը: 

- Կարծում եմ՝ քննարկումը խորհրդարանի վերահսկողական գործառույթի կիրարկման լավագույն օրինակներից մեկն էր, որովհետև մի բան է, երբ փաստաթուղթը պարզապես ուղարկվում է խորհրդարան և այն ոչ ոք չի կարդում, մեկ այլ բան, երբ դառնում է քննարկման առարկա: Այն, ինչ տեղի ունեցավ խորհրդարանում, կարծում եմ, կարևոր պրակտիկա է և կարող է զարգանալ: Ժամանակի ընթացքում դատախազությունը կարող է խորհրդարանին ավելի համապարփակ զեկույցներ ներկայացնել, պատգամավորներն էլ այդ գերատեսչության գործունեության մասին իրենց մտահոգությունները, հարցերը, առաջարկություններն ու քննադատությունը հնչեցնեն:

Դատելով հնչած ելույթներից՝ «այդ դեպքերը» խորհրդարանում այնքան էլ շատ չեն. ՀՀԿ-ում այդպիսիք, իհարկե, չկան, իսկ ԲՀԿ-ում, ՀՅԴ-ում ու ՕԵԿ-ում հազիվ թե լինեն. այս խմբակցություններից հնչեցին բացառապես համակարգին ուղղված քննադատություններ: ՀԱԿ-ը քննադատեց, բայց այնքանով, որքանով Կոստանյանը առնչվում էր Սերժ Սարգսյանին ու կատարում նրա քաղաքական պատվերը, «Ժառանգություն» խմբակցության ղեկավար Ռուբեն Հակոբյանն էլ գովասանքի խոսքեր ասաց «երիտասարդ, ինտելեկտուալ, մարդկային շփման մեջ ադեկվատ» Գլխավոր դատախազի մասին. նրա քննադատության առարկան նույնպես ամբողջ համակարգն էր: 

Ընդհանուր առմամբ, եթե չլիներ Սյունիքի մարզպետ Սուրիկ Խաչատրյանի ու նրա որդու քրեական գործունեությունը (նրանց նկատմամբ Գեւորգ Կոստանյանի հովանավորչության մասին խոսեցին Նիկոլ Փաշինյանն ու Զարուհի Փոստանջյանը), Գլխավոր դատախազի հաղորդման առաջին քննարկումը կարելի է ասել անցավ հարթ ու սահուն կամ այնպես, ինչպես ընթանում է մեծամասնության կողմից ներկայացված որևէ նախագծի քննարկում խորհրդարնում: Ընդդիմությունը քննադատեց ու քաղաքականացրեց, մեծամասնությունը պաշտպանեց, և եթե հաղորդումը քվեարկվեր էլ, կընդունվեր, և ոչ միայն մեծամասնության «կողմ» ձայներով:

2014թ. կառավարությունն ավելի շատ գումար է հավաքել ու ծախսել, քան նախատեսված էր 2014թ. պետական բյուեջով: Մասնավորապես, փաստացի եկամուտները նախատեսվածից ավելի են 52,9 մլրդ, ծախսերը ՝ 48.1 մլրդ միլիարդ դրամով: 2014-ին Հայաստանում գրանցվել է 3,4% տնտեսական աճ`բյուջեով նախատեսված 5,2 5%-ի փոխարեն: Կառավարությունն այս անկումը բացատրում է արտաքին պահանջարկի աճի տեմպերի դանդաղմամբ, դրամի տարեվերջյան արժեզրկմամբ և տրանսֆերտների նվազմամբ: Նախատեսված տնտեսական աճը չապահովելու պայմաններում հարկային մարմիններին ինչպե՞ս է հաջողվել նախատեսվածից ավելի շատ եկամուտներ հավաքել, արդյո՞ք տնտեսվարողները հարկային տեռորի են ենթարկվել. մայիսի 25-ին Ազգային ժողովում 2014թ. բյուջեի կատարման հաշվետվության քննարկման ժամանակ ֆինանսների նախարար Գաիգիկ Խաչատրյանն այս հարցին այդպես էլ չպատասխանեց:

ՀՀ գլխավոր դատախազ Գևորգ Կոստանյանի կողմից նախորդ քառօրյայի ընթացքում խորհրդարանին ներկայացված հաղորդումը՝ դատախազության 2014թ. գործունեության մասին, հավակնում է նստաշրջանի ամենաերկար քննարկված փաստաթուղթը դառնալուն: Հաղորդման քննարկումը սկսվեց մայիսի 20-ին, շարունակվեց ևս մեկ օր ու մնաց անավարտ: ԱԺ-ն փաստաթղթի քննարկումը կավարտի հաջորդ՝ նստաշրջանի վերջին քառօրյայի ընթացքում:

Գլխավոր դատախազը բանավոր ընթացակարգով առաջին անգամ էր հաշվետվություն ներկայացնում խորհրդարանին: «Դատախազության մասին» և ԱԺ կանոնակարգ օրենքներում 2014-ին կատարված փոփոխությունները պարտադիր դարձրեցին հաղորդման քննարկումը նիստերի դահլիճում: Մինչ այդ հաշվետվությունը ներկայացվում էր խորհրդարանին , բայց չէր քննարկվում:

Հարցազրույց ՀԱԿ խմբակցության ղեկավար Լևոն Զուրաբյանի հետ:

- Պարոն Զուրաբյան, Հյուսիս-հարավ ճանապարհային միջանցքի կառուցման ընթացքին վերաբերող խորհրդարանական լսումների ժամանակ մտահոգություններ հայտնեցիք ծրագրում տեղ գտած չարաշահումների մասին: Ինչի՞ մասին է խոսքը:

- Այդ լսումների ժամանակ ներկայացվեց հոյակապ, տպավորիչ մի կլիպ, գլամուրային մի պատկեր, ֆանտաստիկ մի տեսարան, որը մեզ բոլորիս ոգևորում էր: Մենք հասկանում ենք, թե ինչպիսի կարևոր ռազմավարական օբյեկտ է կառուցվում, որն, իսկապես, կնպաստի տնտեսության զարգացմանը և ժողովրդի համար աշխատատեղերի ստեղծմանը: Այո, այդ ամենի հետ մենք համաձայն ենք: Բայց եթե գումարների մեծ մասը թալանվում է և եթե վտանգ կա, որ այդ ֆանտաստիկ ձեռնարկը չի հասնի ավարտին կամ չի պսակվի հաջողությամբ, ինչպե՞ս կարելի է դրա մասին չխոսել: Ինչպե՞ս կարելի է խոսել վերը նշված դրականի մասին և անտեսել Վերահսկիչ պալատի բացահայտումները: Եվ ես հիմա հարց եմ բարձրացնում. լսումներին ինչո՞ւ ներկա չէին ՎՊ ներկայացուցիչները: Որ այսպես ֆանֆառներով նիստ են կազմակերպել, իրենց մտքով չի՞ անցել, որ պետք է հրավիրեն նաև ՎՊ ներկայացուցիչներին: Այնքան բացահայտումներ եղան, դրանց մասին լրատվամիջոցներում այնքան գրվեց: Եթե հրապարակված բացահայտումները չեն լուծվելու, ուրեմն ի՞նչ նպատակ է հետապնդում այս ներկայացումը, ո՞ւմ է պետք այդ քարոզչությունը: Այդ վիրտուալ իրականությա՞նը պիտի խաբվենք, երբ գիտենք որ իրականում թալան է տեղի ունենում: